⬛⬛⬛⬛

25 დეკემბერი უკვე ჩავლილი იყო თავისი ცის გადანათებებითა და მილოცვა-შეძახილებით. პირველად გავითენეთ იმ წელს შობა-ახალი წელი უცხო გარემოში. სადაც არც ხალხია შენიანი, არც მიწა, არც წესი და არც რიგი. იცი რომ ხარ ავსტრიაში, ტრაისკირხენის უზომოდ დიდ “სახლში”, სადაც ბევრი ადამიანი ეტევა და ელოდებიან იმედის ოთახიდან დაძახებას და სამუდამოდ გასვლას.
ერთად მოგვიწია ცხოვრება ჩეჩენ დედა-შვილსა და კოსოვოელ ცოლ-ქმარს შორის. ეს უკანასკნელნი, სასტიკად ცუდად დამამახსოვრდა, ბევრი მამაძაღლობის ჩამდენი ქალ-კაცი. ჩეჩნებთან საერთო მარტივად გამოვნახეთ. გაცნობიდან მალევე ვპატიჟებდით ერთამენთს მოკრძალებულ სუფრაზე. არა, იმათ სუფრას მოკრძალებული არ ეთქმოდა ნამდვილად. ვიყოფდით მხოლოდ ოთახს და ლოცვას. ლოცვაში გაზარმაცებულები, როცა ხედავ სხვას, გარე რჯულისას, წუთს რომ არ უგვიანებს ღმერთს სადიდებელს, შენც არ ჩამორჩები და თითქოს ეცილები შენებურად, ქართულად უფლის სადიდებელ-სავედრებელში. (არაა ცუდი გაჯიბრება, ან რაც გინდა ის დაარქვი). ბევრ რამეში შევუთამამდით ერთანეთს. თუმცა, უხილავი, საჭირო ზღვარი გადაუბიჯებელი რჩებოდა ჩეჩენ – ქართველებს შორის.
საღამოს ორიოდ საბჭოთა ფილმი წაება თავისით ერთმანეთს. ” “ჯარიკაცის მამა” და “არ დაიდარდო” მეასეჯერ გადავათვალიერთ. ჩეჩენი დედაკაცი იცრემლებოდა ზაქარიაძის გენიალურ თამაშზე (სალფეთქი რამდენჯერმე მივაწოდე). რეაქციების ყურება გსიამოვნებს, როცა შენ გიყურებს სხვა, ფილმის სახით. ერთიც ვნახოთ და მოვრჩეთ თქო, ჩეჩნებს შევთავაზე. გამოსაწური დამრჩა რაღაც, რასაც პირდაპირ არ ეუბნები და გინდა რომ თქვა, თუნდაც ფილმის ხარჯზე. “მანდარინები” ჩავრთე. აი, ასე, უნდა ჩამერთო, ცოტა შიშით, მაგრამ მაინც. იცი რას ჰქვია ვერ გაუძლეს? ვერ გაძლება, თვალის არიდება დაგვემართა ორთავე მხარეს. თავისით გამოჩნდა ზღვარი, უხილავი ძაფი მანდარინისფრად შეფერადდა, გახილულდა. იმ საღამოს უთქმელი დავტოვეთ ერთმანეთი, ისე წავიფარეთ საბნები ცხვირებზე. დილით ზურგშექცევით დაიწყო ლოცვა ჩეჩენმა. არ ჩამოვრჩი კედელთან პირისპირ დგომაში და უფრო ხმამაღლა დავიწყე გაჯიბრება. წინა დღის გამოყოლილი სიბრაზე და კოპების შეყრა მანდარინის სუნმა გადაყარა. ვხედავდი როგორ ირჩეოდა ჩემი შვილების თითებით ყვითელი ბურთები და ნელ-ნელა იცლებოდა ჩეჩენი დედაკაცის კალთიდან მანდარინების გორა.

⬛⬛⬛⬛

დედამ შემოყვანა აუდიტორიაში. ხელით მაჯაში ჩაფრენოდა. მიმართულებას მაჯის დაქაჩვით აძლევდა. არ ბორძიკობდა სიარულისას. ქუთუთოები სულ ძირს ჰქონდა დახრილი და თავი მაღლა აწეული. ცოტა დაჭიმული და დაძაბული სუნთქავდა. გამართული იჯდა მაგიდასთან, ერთმანეთში გადახლართული თითებით. ხელებს ერთმანეთს კიდებდა, ერთიმეორეს ასე აძლიერებინებდა. ამ ერთნაირი, დამახსოვრებული ადგილებით იადვილებდა უთვალებო ცხოვრებას.
უთხრეს, რომ ასე ვერ ისწავლიდა. ტირილი არ დაუწყია, არც გაბრაზებულა. იმ დღეს მის გვერდზე ვიჯექი.
-ვიმახსოვრებ, მესმის.. და ასე ვისწავლი.
თვალი ვერ მოვაცილე. გრძნობდა რომ ვუყურებდი. შიგნიდან გრძნობდა. თეთრი წიგნი გამოწია ჩემკენ, წერტილებიანი ფურცლებით. თითები გააყოლა და რაღაც სიტყვები თქვა, არ მესმოდა. დაძაბული ვიჯექი. მეგონა გაიქცეოდა, ან ხმამაღლა იტირებდა. ასე ვერ ისწავლი.. იმეორებდა ხმა.. სრული ხელის გული დავდე წერტილებიან ფურცელზე. მერე თითები შევაერთე და მოვჭყაპე ამბები და ისევ გავათავისუფლე. ვითამაშე. როგორც ის ხედავდა შიგნიდან, მეც ისე შემაერთებინა მარცვლები, ფრაზები, სტრიქონები. რა არ ეწერა შიგ. ბეეევრი მიყვარხართ ეწერა. ვერ გხედავთ და მაინც მიყვარხართ, ეს ეწერა. ჰო, მართლა ეწერა. ეცინებოდა. ხედავდა, რომ დაჟინებით ვუყურებდი. სუნთქვის ნაკადი გამცემდა, რომ თვალს არ ვაშორებდი.
ხატია არ ერქვა, თამარა იყო. არც სოსოია ჰყავდა და არც ლამაზი იყო ხატიასავით. დედა ჰყავდა თვალად და მზედ, თამარას რომ ეძახდა იმერული კილოთი.
ერთი კვირა იარა, ასე ვერ ისწავლის ძახილით. ამობურცული წერტილები მისი წიგნიდან მელაპარაკებოდნენ.
-ასე შენ ისწავლი.. – მითხრა და უშრომელა, ჩვილი ხელი გამაყოლებინა წერტილებს, რომლებიც უკვე ჭიამაიებად გადაქცეულიყვნენ და დაღოღავდნენ ფურცლებიდან ხელის მტევნებზე.
ასე ვერ ისწავლიმ – ადგა კვირის ბოლოს, ჩამალა მისი თეთრი წიგნი ჩანთაში, მაჯა გაიშვირა დედისკენ და წავიდა. საით წასულიყო უკვე იცოდა, ხედავდა. ჩვენგან უნდა წასულიყო.
104-ე აუდიტორიაში ბრმები დავრჩით.