შიო ლალუაშვილი 🔘 ცვლა
⬛ ⬛ ⬛ ⬛
პოემა მხარეს, რომელსაც დიდი ხანი ვერ ესტუმრები
1
მოვიწევ შენკენ, ვხაზავ მონაკვეთებს და ვზომავ სიგრძეს,
ჩემი ნაბიჯები ისე მოკლეა, როგორც ფარდობითობა მზისა და სივრცის
და შენ კი ისე უძრავად დგახარ, ისე მოირგე ქვის ტანსაცმელი,
რომ განდგომილობა ხელშესახებ ცნებად აქციე.
რაღა დავარქვა მომავალ მონახულებას, წყურვილის მოკვლა?
რას შევთავაზო ჩემივე თავი, თუკი სახელებს გარეთ დავტოვებ
და ისე შევალ შენს კარიბჭეში, გამჭვირვალე და ჰაერზე მსუბუქი?
როდის ჩამოხსნი ჩემს ტანისამოსს, როდის მომაწვდი ნოტიო ნაჭრებს,
რათა ხორბლებში შევიხიზნო, მათშივე ჩავქრე.
ჩემო ძვირფასო, რად ამოწურე შენი როლი სიმფონიაში,
რად მიიჩნიე ყველაფერი გასაცლელ საფერფლედ?
თანაარსებობა ისე რთულია ამ ჩემს კითხვებთან,
ისე მარტივად ჩნდებიან ისინი, რომ გაიმეტებ სასიკვდილოდ, მათ შორის მასაც,
რომელიც თითქმის არ დაისმის როცა იძირები, როცა დაფრინავ.
ნეტავ თუ შეგწევს ძალა ძილისთვის? ნეტავ თუ უძლებ?
საგზლით იარე სიზმრების გზებზე, ძალა დაზოგე
და ყოველ დილით სამგზავრო ჩანთა ამბებით ავსე.
2
იმ ძველ სიმღერებს აღვიძებენ ბნელი კედლები,
შენი კედლები, ობით სავსე, ფრესკების მსგავსი,
რომლებიც ერთ დროს გვაფიქრებდნენ სასწაულებზე,
გამოზაფხულზე კარგავდნენ ტონებს,
ერთფეროვნებას გვაძალებდნენ, ჩვენ კი გვჯეროდა,
რომ ღმერთი მხოლოდ ზამთარში გვსტუმრობს.
გაზაფხულამდე გვაძლებინებს თავისი სილუეტით
და მერე კედლის სიღმეში ქრება.
3
რატომ მითხარი: „დაე დაეცი, რათა ბოლოს თხრიდე ორმოებს,
დაე იცხოვრე სოროებში, რათა ბალახის ფესვებიდან წოვდე სასმელ წყალს
და ხეთა რიგებს ხელშეუხებლად მერქანს აძრობდე“.
სად დავეყუდე, რომ შენს ზღრუბლზე კაქტუსებიც აყვავებულან
და ფერწასული ეზოების გამოთოვლისთვის ძალაც მონახეს,
იმათ ვინც ღამით ამავე თოვლს გუნდებად ყრიდა ღობის უკნიდან.
და იქ კუთხეში, სადაც ფეხი არასდროს ხვდება,
მარხია ვიღაც, ვისი ნაბიჯიც არ უნახავს ქვეყნად არავის,
მასაც არასდროს მოხვედრია გულმკერდზე ტერფი,
არ გატკეპნილა მისი ნეკნი ნაშალი მიწით
და მის მუცელზე მზესუმზირები არ ამოსულან.
ხოლო როდესაც ჭიშკრის ჭრიალს ვგებულობ, ვხვდები,
რომ სტუმარს უნდა შევეგებო დერეფნის ბოლოს
და არეკლილი მისი სურათი, მამცნობს ვინაა.
მერე კი აქეთ, სადაც ვისვენებ, სადაც არ ვჩანვარ,
ვხვდები, რომ დროა გაღვიძების, ხელის გაწვდენის.
4
და ის ვინც გალობს, მოჩვენებად ქცეულა ჩემთვის,
მისი ხმები კი შენს კედლებზე ჩრდილებს წააგავს.
დიდება შენდა, ვინც დამარხე დედაშენი და-ძმებთან ერთად
და მიებარე თოვლის კაცებს ცივ უფსკრულებში,
ხოლო როდესაც ამობურცე მიწის წყლულები,
მაშინ ნადირებს ბუნაგებში გამოეღვიძათ.
მტაცე ხელები გაშლილ თმაში, ღამით მეჩვენე
და როცა შენში კითხვებს დავსვამ ხმალი დააგდე,
ხოლო ფარი კი შეინახე სამახსოვროდ, საწვიმრად, ჩრდილად
და ჩემს სტუმრობას გადაარქვი სახელი ძველი,
უწოდე მას ის, რაც გენატრება, ღია კარი, სიმწიფე, სევდა…
5
ძველია შენი შესასვლელი, ანფასი, სახე
და საცალფეხო ქუჩების მსგავსად,
რუკაზე ვჩანდით, რეალურად ვეღარსად გვნახე.
მარტივიც იყო ისევ შენი კარიდან გასვლა.
პარალელი ხარ, ოდნავ მრუდე, ოდნავ ნაცვეთიც,
თვალებს დაითხრი სამუდამოდ თუ მიგატოვეს,
როგორც მტირალი, ახალგაზრდა საქმრო-საცოლე
და ვეღარავინ ვერ შეარყევს შენს სიმარტოვეს.
ხის ქვეშ დამშვენდი, გამოთალე ვაზა, ქოთანი,
თიხის ჭურჭელი გარეთ გადგი, მსხვრევას ერიდე…
ცოტა დაგაკლდა დარდამდე და ალბათ ოხვრამდე,
მე კი შენს სიტყვებს სმენადახშული მაინც ველოდი.
6
და აი ისიც, შენი ბოლო, შენი საწყისი,
საიდან დაიწყებ მასში შესვლას, ამას აქვს აზრი
ხოლო როდესაც კარს მიღებ და მთხოვ რომ ჩამოვჯდე,
ვხედავ თუ როგორ მიმეორებ იმ იგავივით,
რომელიც ერთ დროს. ბავშვობაში დედამ მიამბო,
და ასე ცდილობ გამიხსენო, გახსნა უჯრები,
ხელი გამიშვა, ნება მომცე ავირჩიო თვითონ ოთახი
და შენ კი მხოლოდ მიმითითო ზურგიან სკამზე,
რომელიც უკვე ბევრჯერ გატყდა და შეაკეთე.
⬛ ⬛ ⬛ ⬛
როგორი ვჩანვარ წყლის ქვემოდან, ნუთუ ვირწევი?
როცა ფილტვებში ჰაერს ვიგუბებ
და შენ კი ამ დროს უაკვალანგოდ სიღრმეში ყვინთავ,
მომიგდებ ხელში ჩამდნარ მოლოდინს
და შეეცდები შენი ქოლგა გადამაფარო.
მე კვლავ ვირწევი, როგორც მინდვრის მწვანე ბალახი,
თავს ვერ ვიმაგრებ, გრიგალები მირყევენ მიწას,
ჩემსავე ჩრდილს კი ფერად ფანქრებით ვხატავ და ვხარობ.
და შენ კი გეტყვი.
ეს გამოხრული ძვლები არის შენი სამშობლო,
ეს თვითმფრინავის ნაფლეთებიც შენი სახლია
და სახიფათო მოსახვევებში მანქანების ახლოს ჩავლაა შენი იღბალი.
კიდევ რას მომთხოვ? რას გამოწოვ ხმელი ფოთლებიდან?
ის რაც დააშრო ამ ზაფხულმა, შემოდგომა დააჭაობებს.
⬛ ⬛ ⬛ ⬛
ცვლა
მოვანგრევ მეთქი მაგ ერთფენა აგურის კედელს,
შორიდან მიყურე, ახლოს ნუ მოხვალ.
და ძალა როცა გამომეცლება, მხრები მომიდგი.
მანამდე კი ცელის სალესი ქვებიდან გამოარჩიე.
ამ ვიწრო გზებზე კირის მიწაა
და თუკი სხვაგან ძირს დაცემა ამოსვრას ნიშნავს,
აქ შეგიძლია წამომდგარი თეთრად ბზინავდე.
ვიმოგზაუროთ იმ ადგილებში, სადაც ტყეები სახნავ მიწებს უერთდებიან
და თავ-თავების გადათელვა გვიჯდება ძვირად,
იქ სადაც ჩვენი სახელები ხეებად დარგეს
და სადაც ორთქლმა ამოზარდა ნატიფი ხმები.
მე ერთხელ ვნახე, როგორ ჩავარდა მზე გუბურაში
და იმის მერე სანთლებს ვაქრობ, როცა ბნელდება.
ვინ გაიმარჯვა, ვინ გადაწყვიტა ნაბიჯები ბოლომდე თვალოს
ან ღრუბლის ფთილებს დაუჩოქოს ნატვრებისათვის.
ეს შენი ჩუმი მომავალია, აჭრელებული,
სადაც ვერაფერს შეენაცვლები,
სადაც ვერავინ გადაიცვამს შენს ტანისამოსს
სადაც ხეები ირეკლავენ ვალდებულებებს
და მერე ხმობის ტკივილი ტანჯავთ.